پراید در ایران برای بیش از ۲۰ سال آن هم در مدلهای مختلف تولید شدهاست. پراید بعد از پیکان از قدیمیترین خودروهای بازار ایران است که هنوز تولید میشود.[نیازمند منبع]
پراید در اصل در شرکت مزدا ژاپن با سفارش فورد، شرکت مادر، طراحی شد. نسل اول این خودرو که در سالهای ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۳ تولید و در ژاپن با نام مزدا ۱۲۱ و در آمریکای شمالی توسط شرکت فورد با نام فورد فستیوا به فروش رسید.
این مدل همچنین با نام کیا پراید از ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ در شرکت کیا موتورز کره جنوبی تولید شد و در سال ۲۰۰۱ خط تولید آن به سایپا فروخته شد.
شرکت سایپا با ایجاد زنجیرهای از قطعه سازان فنی در گروه سایپا و با حمایت از قطعه سازان بخش خصوصی سعی در بومیسازی تولید خودروی پراید نمود و آن را با نامهای نسیم (پراید هاچبک)، صبا (پراید سدان)، سایپا ۱۳۲، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۴۱ و وانت پراید (سایپا ۱۵۱) در ایران عرضه کرد.
در زمستان سال ۱۳۸۹ شرکت سایپا محصولات خود را بر پایه پلتفرم پراید متوقف نمود و تولید بر اساس پلتفرم X100 را آغاز کرد و محصولات خود را با نامهای جدید:سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۳۲ و سایپا ۱۴۱ تولید میکند.
دو نسخه ابتدایی پراید که در ابتدای ورود به ایران تا سال ۱۳۸۴ با برند کیا تولید و پس از آن مُهر سایپا بر پیشانی شان حک شد. تولید این دو مدل در سال ۱۳۸۸ به اتمام رسید و پیکره و پلتفرم سایر مدلها به نوعی همین صبا و نسیماند.
پراید ۱۴۱ یکی از محصولات سایپا است. این خودرو همان پراید تغییریافتهاست. این مدل در واقع مدل لیفت بک سایپا ۱۳۱ یا در واقع همان سایپا صبا است. این تغییر در طراحی در دورانی انجام گرفت که بازار خودروی ایران از نظر تنوع مدلهای عرضه شده بسیار فقیر بود و ساپیا نیز تبلیغات زیادی در زمینه ۱۴۱ به راه انداخت اما شکل ظاهری نامأنوس و مشکلات کیفی ناشی از این تغییرات باعث شد این مدل هیچگاه نتواند به خودرویی موفق تبدیل شود[نیازمند منبع] هرچند سایپا که در آن زمان زانتیا را مونتاژ میکرد سعی کرده بود در طراحی قسمت عقب سایپا ۱۴۱ از رگههای طراحی عقب عاریه بگیرد ولی با همه این اوصاف ۱۴۱ همواره کم تیراژترین مدل در خانواده محصولات پراید بود[نیازمند منبع] به گونهای که با وجود طرح متفاوت نسبت به مدلهای سدان، همواره با قیمت پایینتر عرضه میشد تا بتواند نظر مشتریان را به سوی خود جلب کند. تولید این مدل متوقف شدهاست.[چه زمانی؟][نیازمند منبع]
سایپا ۱۴۱ در کشور ونزوئلا تحت نام تورپیال (نام یک پرنده) فروخته میشود.[۱]
سایپا ۱۵۱ (سایپا کارا) یک ماشین تولید شده توسط سایپا در ایران است. این وانت کوچک ۹۰۰ کیلوگرم وزن دارد و بر اساس پراید ساخته شدهاست. سایپا این خودرو را با قیمت مقرون به صرفهای (نسبت به دیگر خودروهای ایرانی) عرضه میکند در این مدل به دلیل کاربری متفاوت نسبت به سایر مدلها تغییراتی در فنربندی عقب و دیسکهای ترمز و سیستم انتقال قدرت صورت گرفتهاست.[نیازمند منبع]
سایپا ۱۱۱ یک خودرو هاچبک از محصولات سایپا است که از سال ۲۰۱۰ توسط این شرکت ساخته میشود. این خودرو در اصل مدل هاچبک سایپا ۱۳۲ است که آن هم از محصولات سایپا و از سری پلتفرم پراید X100 است. سایپا با راه اندازی تشکیلات جدید تولید خودرو در کاشان مدل هاچ بک پراید را با تغییرات اندکی در چراغهای جلو و عقب و تغییر فرم شیشه عقب به روانهٔ بازار کرد. در ابتدای تولید برای این خودرو نام مروارید انتخاب شد که بعداً به سایپا ۱۱۱ تغییر نام داد. این خودرو همانند سایر انواع پراید به موتوری با حجم ۱۳۲۳ سی سی و توان ۶۲ اسب بخار مجهز است.
پراید ۱۳۲ نسخه سدان پراید ۱۱۱ است و تفاوتش با پراید ۱۳۱ که زودتر از این خودرو معرفی شده همرنگ بودن سپر و زههای بدنه است. تنها مزیت پراید ۱۳۲ نسبت به پراید ۱۱۱ صندوق عقب جادارتر آن است و از لحاظ فنی مانند سایر نسخههای پراید از همان موتور و گیربکس بهره میبرد.
در واقع همان پراید صبا است که پس از تغییر طراحی داشبورد و گرافیک جدید داخل چراغهای عقب به این عدد سه رقمی تغییر نام داد[۲]
رئیس سازمان پزشکی قانونی پراید را رکورد دار وسایل نقلیه در کشته شدن ایرانیان در سال ۹۲ عنوان کرد و افزود: «در سال گذشته متأسفانه ۲ هزار و ۴۵۴ نفر به دلیل وقوع تصادف خودروی پراید جان خود را از دست دادند که این مسئله باعث شد تا ۱۳٫۶ درصد از تصادفات منجر به مرگ به این خودرو اختصاص یابد.»[۳] ناصر مکارم شیرازی هم با اشاره به اینکه «گفته میشود بیشترین ضایعات، ضایعات تصادفات رانندگی به واسطه خودروی پراید است» گفت: «باید فکری در این خصوص کرد و این خودرو به خودروی مناسبی تبدیل شود. از سوی دیگر اینکه علیرغم اینکه میگویند این خودرو ارزان است باید گفت که با تلفاتی که به بار میآورد اصلاً به صرفه نیست».[۴]
وزرات صنعت در سال ۱۳۹۶ اعلام کرد که تولید پراید در سال ۱۳۹۷ متوقف میشود[۵] و در راستای شروع پروسه تولید سایپا ۱۱۱ در شهریور سال ۱۳۹۶ متوقف شد.[۶] البته این توقف تولید تنها یک ماه دوام آورد و شرکت سایپا با انتقال خطوط تولید از کاشان به تهران تولید این خودرو را از سر گرفت.[۷]
در آبان ماه ۱۳۹۸، رئیس سایپا اعلام کرد که روند توقف تولید پراید از بهمن ۹۷ آغاز شدهاست و در تیرماه ۹۹ این خودرو بهطور کامل از رده خارج میشود.[۸] براین اساس تولید سایپا ۱۳۲ در دیماه ۹۸، سایپا ۱۱۱ در اردیبهشت ۹۹ و سایپا ۱۳۱ در تیر ۹۹ به پایان خواهد رسید. خودروهای تیبا، کوییک و ساینا جایگزین پراید خواهند شد. همچنین تجهیزات و خطوط تولید پراید به کشورهای مقصد صادراتی انتقال خواهد یافت.
برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.